Nieuw boek 6 BW: impact op de aansprakelijkheid van hulppersonen?

Per 1 januari 2025 is het nieuwe Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek in werking getreden. Boek 6 bevestigt enerzijds een aantal principes van het bestaand recht, maar voert daarnaast ook enkele belangrijke wijzigingen in. De bepalingen van Boek 6 zijn van toepassing op feiten die tot aansprakelijkheid kunnen leiden en die zich hebben voorgedaan ná de inwerkingtreding van de wet. Voor schadegevallen die vóór de inwerkingtreding van de wet hebben plaatsgevonden, blijft het oude recht van kracht, ook wanneer de gevolgen ervan zich uitstrekken tot na die datum.

Afschaffing van de quasi-immuniteit van hulppersonen

Wat is een hulppersoon? 

Volgens het Hof van Cassatie is een hulppersoon iemand – een natuurlijk persoon of een rechtspersoon – die door de schuldenaar van een contract gevraagd wordt om (een deel van) de afgesproken taak uit te voeren. Het maakt daarbij niet uit of die persoon dat doet in zijn eigen naam of in naam van degene die het contract sloot.

Voorbeelden van hulppersonen zijn: een onderaannemer, een werknemer, een bestuurder van een vennootschap, of een vrijwilliger die meewerkt aan de uitvoering van de verbintenis.

Wat is er veranderd?

Vroeger genoten hulppersonen een zekere bescherming tegen aansprakelijkheid. Deze bescherming hield in dat zij doorgaans niet rechtstreeks konden worden aangesproken voor fouten begaan tijdens hun werkzaamheden, zolang er geen sprake was van een strafbaar feit of een ernstige schending van de zorgvuldigheidsnorm.

Die situatie is inmiddels gewijzigd: de zogenaamde quasi-immuniteit van hulppersonen is opgeheven. Hierdoor kunnen hulppersonen nu rechtstreeks buitencontractueel aansprakelijk worden gesteld door de contractuele tegenpartij van hun opdrachtgever (partij A), tenzij dit expliciet wordt uitgesloten door wettelijke bepalingen of contractuele afspraken. Dit betekent dat partij A nu zowel de schade kan verhalen op haar eigen medecontractant (partij B) als op de hulppersonen die betrokken zijn bij de uitvoering van het contract. 

Toch biedt het nieuwe Boek 6 bescherming voor hulppersonen die met een dergelijke vordering worden geconfronteerd. Hulppersonen kunnen zich in het algemeen beroepen op de contractuele verweermiddelen uit zowel het hoofdcontract tussen partij A en B (voor zover de hulppersonen kennis hebben van de inhoud van een dergelijke contract), als het (sub)contract tussen partij B en de hulpersoon.

Daarnaast kunnen hulppersonen zich beroepen op verweermiddelen die voortvloeien uit specifieke wetten die van toepassing zijn op dergelijke overeenkomsten, zoals het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen of de Arbeidsovereenkomstenwet.

Wat nu?

Het aanpassen van uw algemene voorwaarden is een belangrijke stap om de risico’s van Boek 6 BW te beperken. Bedrijven worden aangeraden om hun contractuele voorwaarden te herzien en af te stemmen op de vernieuwde aansprakelijkheidsregels. Daarnaast is het belangrijk dat de algemene voorwaarden op de juiste manier en tijdig aan de betrokken partijen worden voorgelegd en door hen worden aanvaard.

Het is mogelijk om de hulppersoon preventief te beschermen tegen aansprakelijkheidsvorderingen door de buitencontractuele aansprakelijkheid van hulppersonen contractueel uit te sluiten. Bij het opstellen van dergelijke uitsluitingsbedingen is het echter belangrijk om rekening te houden met de bepalingen van het Wetboek van Economisch Recht en artikel 5.89 van het nieuwe BW. Het is immers niet mogelijk om de rechtstreekse buitencontractuele aansprakelijkheid van hulppersonen volledig uit te sluiten. 

Ook voor bestuurders houdt het wegvallen van de quasi-immuniteit in dat zij vaker het risico lopen persoonlijk en rechtstreeks aansprakelijk te worden gesteld door een benadeelde partij. Voortaan volstaat al een eenvoudige fout – bijvoorbeeld het niet naleven van een contractuele verplichting van de vennootschap, zoals het uitblijven van een betaling – om een aansprakelijkheidsvordering te rechtvaardigen.

Heeft u nood aan ondersteuning bij het opstellen of herzien van uw algemene voorwaarden of contracten in het licht van het nieuwe Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek? Neem dan contact op met geertsoetaert@dsda.be / willemwittouck@dsda.be / elviredegryse@dsda.be.